Gepensioneerde werknemers van Elsevier (RELX) die onlangs zijn toegetreden tot de VGEO en leden die ons ontvallen zijn

Tom heeft een buitengewoon actief leven geleid. Naast zijn werk bij Elsevier heeft hij zich ingezet voor diverse sportactiviteiten in Elsevier-verband, met name hockey. Zelf beoefende Tom vele sporten, op latere leeftijd vooral golf, en was actief in het bestuur van sportverenigingen. In Heiloo was hij lid van de gemeenteraad en toen hij in 1994 vervroegd kon uittreden werd hij wethouder. Daarnaast was hij bestuurslid van allerlei organisaties, zoals een ouderenbond en een archeologie-stichting. Deze onderwerpen kwamen ruimschoots aan bod in de column die Tom sinds september 2019 schreef op de achterpagina van onze Nieuwsbrief. Hij wist dat zijn leven ten einde liep en heeft in december zijn laatste column ingeleverd, die in het februarinummer zal verschijnen. Daarin zal ook een interview staan met Hiske Gerbrandy voor de rubriek “Op bezoek bij …”, waar Tom graag aan wilde meewerken.

Tom ten Hoope was vrijwel vanaf het begin van de VGEO een graag geziene bezoeker van de ledenvergaderingen en deelnemer aan menig Dagje Uit. De laatste jaren lukte dat door beperkte mobiliteit wat minder, maar sinds hij met een oud-collega mee kon rijden, was Tom weer van de partij, in het bijzonder bij het laatste uitstapje naar Hoorn en Enkhuizen op 30 augustus. Wij zullen hem missen maar in herinnering houden als een markant persoon met grote inzet voor de maatschappij en de medemens.

Namens het bestuur van de VGEO,
Jeroen Hogendorp

Ook het Noordhollands Dagblad heeft op 10-1-2024 een In Memoriam gepubliceerd op pag. 6 in het regiokatern voor Alkmaar (voorheen Alkmaarse Courant).

In 1973 is Jack Franklin bij Elsevier gaan werken en is toen verhuisd naar Nederland met zijn vrouw Hilary, die hij op de University of East Anglia (UEA) had ontmoet.
Bij Elsevier was een transformatie in gang gezet. Jack werd aanvankelijk aangenomen als redacteur wetenschappelijke acquisitie voor biologie en biochemie voor de nieuw gevormde Elsevier-North-Holland Biomedical Press (BMP), die ontstond door de samenvoeging van biomedische boek- en tijdschriftactiviteiten van Elsevier Scientific Publishing Company en North-Holland Publishing Company; daaraan werden ook verschillende boeken en tijdschriften in ontwikkeling bij Excerpta Medica toegevoegd. De portefeuille omvatte de vlaggenschiptijdschriften Biochimica et Biophysica Acta (BBA), Brain Research en The European Journal of Pharmacology, en de Noord-Hollandse monografieboekenreeks Frontiers of Biology. Jack werd snel gepromoveerd tot Chief Scientific Editor en hield toezicht op een team van wetenschappelijke acquisitie-editors, die hij grotendeels zelf had gerecruteerd. Hij werd Managing Director in 1977.
Jack verdiende al snel het vertrouwen van de bestaande wetenschappelijke contacten van het bedrijf en legde nieuwe connecties. Zoals BBA-hoofdredacteur en penningmeester van de International Union of Biochemistry (IUB), E.C. ‛Bill’ Slater schreef in zijn geschiedenis van BBA: “Tijdens de vergadering op 20 februari 1975 werd een nieuw gezicht gezien en gehoord: Dr. Jack Franklin, die een waardige opvolger werd van Dr. [Jacques] Remarque.”
Binnen de nieuwe organisatie bood de botsing van culturen verrassend vruchtbare grond voor nieuwe en interessante ideeën. Tijdens zijn eerste maanden bij Elsevier belandde er een dossier op zijn bureau met een beschrijving van verkennende gesprekken met de IUB over het opzetten van een nieuws- en -reviewkrant. Dit sloot aan bij een bestaand idee binnen Elsevier. Hoewel het management in eerste instantie voorzichtig was, sloeg het idee aan en ontwikkelde het zich tot Trends in Biochemical Sciences, of TIBS, zoals het bekend kwam te staan, een “tijdschrift met de uitstraling van een krant” met mini-reviews, nieuws, opiniestukken en zelfs cartoons, gedrukt op krantenpapier in het formaat van de Britse opinion weekly kranten van die tijd.
Jack stelde het TIBS-team samen met zijn assistent Judith Taylor, die een achtergrond had in business-to-business magazines en later Business Manager werd. Gesteund door de gezamenlijke Managing Directors van BMP, Bart van Tongeren en Otto Ter Haar, overtuigde het TIBS-team de productie-, verkoop- en marketingafdelingen om het concept te ondersteunen en nieuwe manieren te bedenken om de productie te versnellen en om individuen over de hele wereld, van Europa tot Noord- en Zuid-Amerika tot Japan, in staat te stellen persoonlijke abonnementen in hun eigen valuta te kopen. Elsevier huurde een redacteur in, Joan Morgan, een journalist met een doctoraat in de biochemie. Della Sar en Eileen Leahy leverden de marketingexpertise. De rest is geschiedenis. Ondanks wat haperingen toen de lanceringsdatum dichterbij kwam, verscheen het eerste nummer in januari 1976 en werden er wereldwijd meer dan 30.000 proefexemplaren verzonden. De oplage klom de daaropvolgende jaren tot een piek van ongeveer 8.000 exemplaren.
“Dat TIBS succesvol is, is te danken aan het uitstekende teamwerk tussen het personeel van Elsevier Publishing, onder leiding van Jack Franklin, en de IUB (MB) … dat de basis legde voor succes, dat, toen het eenmaal duidelijk werd, biochemici en moleculair biologen van het hoogste kaliber bleef aantrekken.” schreef oprichter-hoofdredacteur en IUB secretaris Bill Whelan 25 jaar later.
TIBS werd in 1978 snel gevolgd door Trends in Neuroscience (TINS), ontwikkeld door Patrick Jackson, en in 1979 door Trends in Pharmacological Science (TIPS), ontwikkeld door Jeff Hillier. Na enkele jaren verhuisden onder leiding van Alexander (Sandy) Grimwade, voormalig hoofd van het BBA-secretariaat, de eerste vijf Trends-magazines naar een speciaal kantoor in Cambridge in Engeland.
Zoals Jack en Sandy 30 jaar later schreven: “De oprichting van TIBS was zo'n opmerkelijk project (we zijn er zeker van dat de hedendaagse opvolger van de Elsevier-North-Holland Biomedical Press nooit het idee van zo'n publicatie zou overwegen) dat veel van de geschiedenis in het geheugen gegrift staat van degenen die het mogelijk maakten. Het is opmerkelijk om nu te beseffen dat TIBS niet alleen de eerste publicatie was die exclusief was ontworpen voor professionele biochemici, maar ook de eerste was van een geheel nieuw genre publicaties: het mini-review tijdschrift.”
Della Sar, die in 1975 bij Nature kwam en later Sales and Marketing Director werd, schrijft: “Het verhaal van Trends in Biochemical Sciences is nu geschiedenis, maar de lancering was een van de meest opwindende momenten in mijn carrière.”.
Tientallen jaren later werden de Trends ‛magazines’ herboren als tijdschriften toen ze online op ScienceDirect werden gezet en de persoonlijke abonnementen werden stopgezet, samen met de nieuws- en opiniesecties. Het Trends-portfolio bestaat inmiddels uit meer dan 20 titels, waarvan er inmiddels 16 deel uitmaken van de Cell Press-familie. De Trends magazines waren niet het enige innovatieve format dat Jack voorstond. Hij initieerde een nieuwe familie van Letters-tijdschriften in verschillende disciplines, na het eerdere succes van FEBS Letters, een kort communicatietijdschrift, dat werd uitgegeven namens de Federation of European Biochemical Societies (FEBS). In de hoop voort te bouwen op de reputatie van het bedrijf als uitgever van boeken over wetenschappelijke methoden en technieken, verscheen ook een aantal tijdschriften over methoden, zoals Journal of Immunological Methods en Journal of Virological Methods.
In de jaren 70 bouwde Jack een geavanceerd team op door een hoogopgeleide en wetenschappelijk gekwalificeerde groep redacteuren samen te stellen die zakelijke en publicatiemogelijkheden eerder dan de concurrentie konden identificeren, onder wie Patrick Jackson, die later Senior Vice President werd, John Jarvis, die Managing Director en Senior Vice President bij John Wiley & Son UK werd; en Jeff Hillier, die Jack opvolgde als Managing Director van de BMP en later later naar de VS verhuisde, waar hij The Scientific World oprichtte.
Jack werd al na vier jaar Managing Director van de BMP en stapte geleidelijk – zij het enigszins schoorvoetend – over naar de meer alledaagse aspecten van management. In de jaren 1980 verliet hij Elsevier om zijn eigen uitgeverij en adviesbureau op te richten, bekend als ASFRA. Hij bleef actief als adviseur voor Elsevier en vele andere uitgevers. In 1988 vond Jack zijn weg naar de Commissie van de Europese Gemeenschappen. Zijn talent om nieuwe wegen voor communicatie in de biomedische sector te zien, leidde tot zijn rol als adviseur voor verschillende EC-afdelingen. In die tijd had ASFRA zich geherpositioneerd als een adviesbureau voor bioinformatica en werd Jack steeds meer erkend als expert op dat gebied.
Zijn rapporten over peer review en open access tonen een zorgvuldige aandacht voor het in evenwicht brengen van de belangen van auteurs, uitgevers en bibliotheken. Hoewel hij open access zag als de weg vooruit, erkende hij ook dat iemand ervoor zou moeten betalen. In 2003 schreef hij: “Of je het nu leuk vindt of niet, er zijn weinig dingen in onze moderne wereld die geen prijskaartje hebben. En er is altijd wel iemand die betaalt, zelfs voor een gratis product.… Daarom is de kans groot dat een volledig succesvolle op open access gebaseerde wetenschappelijke informatiedienst uiteindelijk in rekening zou moeten worden gebracht.”
Jack Franklin werd als zoon van Arthur en Gwendolyn Franklin op 27 december 1944 in Engeland geboren in Woking in het graafschap Surrey. Hij had één zus, Gillian, en een broer Peter, die in 1953 overleed. Jack trouwde met Hilary (Gibson) in januari 1969. Kort nadat ze naar Nederland waren verhuisd, kochten ze een voormalig kaaspakhuis in Edam, waar ze altijd zijn blijven wonen. Ze kregen twee dochters: Emily Fleur en Laura Camilla. Jack bleef een goede vriend en mentor voor velen met wie hij werkte tijdens zijn jaren bij Elsevier. Hij overleed op 7 september 2022.
“Jacks bijdrage aan de STM-uitgeverij was enorm, en zijn bedachtzaamheid en scherpzinnigheid worden enorm gemist.”, aldus Jeff Hillier (2023).

Judith Taylor, juni 2025

Dit Nederlandstalige eerbetoon is een samenvatting van een langer Engelstalig artikel, waarvoor Judith Taylor de coördinatie op zich heeft genomen, dank zij bijdragen van voormalige collega's en vrienden van Jack, te weten: Einar Fredriksson, Jeff Hillier, Patrick Jackson, John Jarvis, Eileen Leahy, Jean Levy, Della Sar, Louis Ter Meer, Sandy Grimwade, Jean Levy en Ina Steenman. Speciale dank gaat uit naar Emily Franklin voor haar bijdragen over Jacks vroegere leven en voor het verstrekken van contactgegevens van een aantal van hen. De volledige Engelstalige versie, inclusief referenties, vindt u als pdf-document elders op deze site.